a) Atatürk İle Cumhuriyet Kavramı Arasındaki İlişki
Atatürk ve cumhuriyet, birbirini tamamlayan ve tanımlayan iki kavramdır.
Cumhuriyeti anlamak için Atatürk’ü, aynı şekilde Atatürk’ü anlayabilmek için de, tam ve sağlam temellerden hareket ederek, cumhuriyeti tanımak gerekir. Çünkü Cumhuriyet, Atatürk’ün Türk Millî varlığının korunması, refaha ve mutluluğa erişmesi için düşündüğü ümit ve arzularını şekillendirdiği bir idare şeklidir.
Atatürk gençliğinden beri cumhuriyet fikrini benimsemiş bir devlet adamıdır. O, daha 1902 yılında henüz Harp Akademisinin 1. sınıfındayken hocası Osman Nizami Paşa ile Osmanlı Devleti üzerine yaptığı bir konuşmada, Batılı anlamda yönetimden bahsetmiş ve inkılâp sözünü dile getirmiştir.Yine 1905’te staj yapmak üzere Şam’a gitmeden önce arkadaşlarıyla yaptığı bir toplantıda; “Bu dava, yıkılmak üzere bulunan bir imparatorluktan önce bir Türk Devleti çıkarmaktır.”7 diyerek fikrini açıklarken, aynı zamanda da yeni devlet düzeni kurmak olduğunu ifade etmiştir.
Dolayısıyla Atatürk, gençlik yıllarından itibaren cumhuriyetin nasıl bir rejim olduğunu bilen ve milletinin böyle bir iradeye kavuşması gerektiren bir kişidir. Hatta bu yıllarda, Türk milletinin mutlaka cumhuriyet idaresine kavuşacağını söylemekten de çekinmemiştir.
O, en büyük hayali olan Türk Milletinin cumhuriyet rejimine kavuşması hususunda ilk somut adımı Erzurum Kongresi sırasında atmış ve yaveri Mazhar Müfit KANSU’ya; zaferden sonra hükümet şeklinin Cumhuriyet olacağını söylemiştir. Ancak, Atatürk yapmayı planladığı işleri, zamanı gelince ve şartları oluşunca gerçekleştiren bir kişiydi.
Atatürk’e göre Cumhuriyet;
Ahlâkî fazilete dayanan bir idaredir. Cumhuriyet fazilettir. Cumhuriyet idaresi faziletli ve namuskâr insanlar yetiştirildiğinden, Türk milletinin karakter ve âdetlerine en uygun idaredir. O, cumhuriyeti millî egemenlik temeline dayanan bir halk hükûmeti olarak görür. Vatandaşın devlete, devletin de vatandaşa karşı hak ve görevlerini en iyi şekilde düzenleyen yönetim şekli olarak benimser.
Yazar Hakkında:
0 yorum: