Orta Reklam

Vitaminlerin Özellikleri

1 Mart 2014 Cumartesi AhmetZekiTasgar Tarafından Yazılmıştır.

Vitamin, Latince yaşam anlamına gelen “vita” sözcüğünden gelir ve hayati önem taşıyan bir grup aktif bileşiği tanımlar. Vitaminlere tüm metabolik faaliyetlerde çok düşük miktarlarda gerek duyulur. Bugün vitamin olarak tanımlanmış 13 bileşik bulunmaktadır. Bu bileşikler gıdalardan aktif vitamin yapısında vücuda  alınabildiği gibi provitaminler (vitamin öncüsü) halinde vücuda alındıktan sonra bir dizi kimyasal değişikliğe uğrayarak bir ya da daha fazla vitamin aktivitesi gösteren bileşiğe dönüşürler. Vitaminler gıdalarda farklı miktarlarda bulunurlar ve farklı dağılımlar gösterirler. Bazı gıdalar bir veya birkaç vitamince oldukça zengin olmalarına rağmen bazı vitaminleri eser düzeyde içerirler.
Vücutta büyüme, gelişme, onarım gibi birçok işlevde rol alan bu bileşiklerin düzenli olarak her gün belirli miktarlarda alınması gerekir. Bu nedenle kişi günlük diyetini gıdalardan dengeli bir biçimde oluşturmalıdır. Vitaminlerin gıdalarla eksik alınması, emilim bozuklukları ya da bazı metabolik bozukluklar avitaminoza neden olur. Vitamin eksikliklerinin neden olduğu hastalık tablosu ise hipovitaminoz olarak tanımlanır. Vitamin eksikliğinde ortaya çıkan sağlık problemlerinin gıdalarla ilişkilendirilmesi, bu sorunların giderilmesinde gıdaların kullanılması çok eskiye dayanmaktadır. Örneğin pirincin fazlaca tüketildiği durumlarda ortaya çıkan iskorbüt hastalığının tedavisinde taze meyve ve sebzelerin etkin rol oynadığı 18. yüzyılın ortalarında tespit edilmiştir.

Besin öğelerinin vücuda alınan miktarlarıyla vücutta kullanılan miktarları farklılık gösterir. Bu durum söz konusu besin öğesinin biyoyararlılığı ile ilişkilendirilir. Biyoyararlılık herhangi bir besin öğesinin vücutta emilimini ve organizmada kullanılma düzeyini ifade eder. Vitaminlere çok düşük miktarlarda gereksinim duyulması biyoyararlılıklarının önemini artırmaktadır. Vitaminlerin biyoyararlılıkları 
  • Bireyin diyetinin bileşimine,
  • Vitaminin aktif vitamin formda mı yoksa koenzim formunda mı olduğuna,
  • Vitaminin diğer besin öğeleriyle ne şekillerde etkileşim içinde olduğuna
     bağlı olarak değişim gösterir. Ayrıca vitaminlerin biyoyararlılıkları gıdaların işlenme şekillerinde de etkilenebileceği gibi bireyden bireye de farklılıklar gösterebilir.

    Vitaminler vücutta farklı işlevleri yerine getirirler. Bazısı koenzim ya da öncüsü olarak görev yaparken bazısı antioksidan bazısı da genetik düzenleyici faktörler olarak çalışırlar. Bazı vitaminler sinir ve sindirim sisteminin normal çalışmasını sağlar. Bazı vitaminlerin de özelleşmiş fonksiyonları vardır (A vitamini görmeden, K vitamini kanın pıhtılaşmasından sorumludur).
    Vitaminler fiziksel özelliklerine göre genel olarak şu şekilde sınıflandırılırlar:
    ·         Yağda çözünen vitaminler: A, D, E, K.

    ·         Suda çözünen vitaminler: B1, B2, B6, B12, Niasin, Askorbik asit, Biotin,   Pantotenik asit.

    0 yorum: